vrijdag 23 september 2011

Tralievader - Carl Friedman & En mevrouw ging er vandoor - Fay Weldon

Twee dunne boeken deze keer. Echte aanraders. Ik had ze jaren geleden al eens gelezen en opnieuw heb ik genoten. De verschillende stijlen liggen hemelsbreed uit elkaar, dus heel goed mogelijk dat je het ene boek fantastisch vindt en het andere juist helemaal niet. Laat je verrassen!

De enige overeenkomst voor mij is dat ik in de jaren ‘90 beide schrijfsters heb ontmoet. Carl Friedman was gastspreekster op het afscheid van een docent van mij. Ik heb toen even met haar staan praten. Wat een vriendelijke vrouw. Geen idee meer waar we het over hadden, alleen nog dat ik dacht “Hooooooooh, sta ik hier met een echte schrijfster te praten!”. Lekker intelligent.... Fay Weldon had een signeersessie in een boekhandel in Amsterdam en daar stond ik met mijn net aangeschafte Watching Me, Watching You. Geen zinnig woord kwam er over mijn lippen (terwijl ik toch echt had staan oefenen) en mijn naam spellen in het Engels was ineens ook bijna onmogelijk: Iiii? No, no no, Aiiii! Eeee? Noooo! Ieeeee! Gelukkig is de kans klein dat ik echt beroemde mensen tegenkom. Waarschijnlijk verdwijn ik dan gewoon in de grond ofzo.

Maar goed, allereerst Tralievader van Carl Friedman. Een boek van een ontroerende eenvoud en schoonheid. Een jong meisje beschrijft het dagelijkse leven van het jonge gezin waarin ze opgroeit. Vader heeft een kampverleden.

“Veel meer nog dan een plaats is het kamp een toestand. ‘Ik heb kamp gehad’, zegt hij. Daarmee onderscheidt hij zich van ons. Wij hebben waterpokken gehad en rode hond. En Simon heeft, nadat hij uit een boom was gevallen, wekenlang in bed gelegen met een hersenschudding. Maar kamp hebben wij nog niet gekregen.” p. 5

De zinnen zijn zo mooi. In alle eenvoud raakten ze me midden in het hart. De vergelijking tussen de kolonisatie van Amerika en de Jodenvervolging. De mentale kracht van Istvan, de Hongaarse zigeuner. De enorme liefde tussen de ouders.

“Uit de donkere ogen van mijn moeder glijden tranen. Geschrokken kijken wij naar haar gezicht. Wij zien het vandaag voor de eerste keer. Het is het gezicht van het meisje van pappa. Zij heet Bette en zij heeft op hem gewacht. ‘Ik weet alles nog, ‘zegt zij rustig, terwijl haar wangen glanzend nat worden, ‘alles.’” p. 119

Maar ook de harteloosheid van de niet-Joodse Nederlanders: de moeder van Nettie, de domme lerares op school.

“‘Wat wil jij later worden?’ vraagt de juffrouw. ‘Onzichtbaar,’ zeg ik, ‘dan kan de SS mij niet vangen.’ Het is het verkeerde antwoord. Er gaan vingers omhoog. De juffrouw wijst, maar iedereen roept tegelijk. ‘Kapitein!’ ‘Verpleegster!’ ‘Bij de brandweer!’” p.85

Het enige dat ik kan zeggen: lezen dit boek!

De overgang naar En mevrouw ging er vandoor is wel enorm groot.

Rond mijn twintigste verslond ik de boeken van Fay Weldon. Een feminste pur sang, zonder het verzuurde van Marilyn French. Wat een humor heeft die vrouw! En wat een inzicht. Het grappige is dat haar boeken (deze komt uit de jaren ‘60) nog steeds actueel zijn. Weliswaar proberen we ons niet meer en masse in de mal van de ploeterende en zorgende huisvrouw te wringen, wij vrouwen proberen toch op zijn minst slim, succesvol (met of zonder betaalde baan), sociaal en zorgzaam te zijn.  Oh ja en een beetje appetijtelijk graag. (Als je je niet aangesproken voelt door dit cliché, bedoel ik jou natuurlijk niet)!

Esther, een te dikke huisvrouw, gaat samen met haar echtgenoot op dieet. Nu ze niet meer de hele dag kan koken, proeven, snijden, hakken en inkopen doen, heeft ze zeeën van tijd om na te denken en komt ze tot de conclusie dat haar huwelijk leeg en betekenisloos is.

“Waarom eet je niet? Niemand geeft er wat om of je dik bent of mager. Laat ons dat onder ogen zien, jij zit niet meer in de leeftijdsgroep waar dat erop aankomt. Wees jij nou maar een aardige gezellige genoeglijke moeke en laat het daarbij! Wat wil je nog meer? ” p. 84 (aldus zoon Peter van 18).

Ooooh, kan het nog dodelijker?

Esther verlaat haar gezin en gaat in een donker en vochtig souterrain wonen, zichzelf de hele dag volproppend met calorierijk eten. Haar echtgenoot Alan daarentegen gebruikt zijn lege gevoel als excuus om met zijn jonge, slanke, knappe (maar labiele en onaardige) secretaresse Susan het bed in te duiken.

Het levert een hilarisch en ongewoon grappig boek op. Genieten!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten